Hoogsensitiviteit is een persoonlijkheidskenmerk, en is daarmee dus onderdeel van iemands karakter. Hoogsensitiviteit wordt niet vermeld in de DSM-V (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), het classificatiesysteem voor psychiatrische aandoeningen en wordt daarmee dus niet gezien als een stoornis.

Als je hoogsensitief bent, zie je niet alleen alles met je ogen, maar omdat je zeer sensitief bent, voel je ook wat er om je heen gebeurt. Je voelt waar de anderen zijn, zonder hen echt te zien. Je bent je daar bewust van en anticipeert op wat er gebeurt. Niet alle diepgaande verwerking gebeurt bewust, waardoor het veel op intuïtie lijkt. We kunnen iets weten zonder ons bewust te zijn waarom we het weten. Je leert dat niet door te visualiseren of door mentale oefeningen, je wordt ermee geboren. Hoogsensitieve personen voelen de subtiele signalen van wat er komen gaat en denkt daar dan diep over na, veel dieper dan anderen doen. Het is dus geen extra zintuig, je zenuwstelsel is veel verfijnder afgesteld.

Ja, zowel mannen als vrouwen kunnen hoogsensitief zijn. Uit onderzoek door Elaine Aron, blijkt dat de verdeling tussen beide geslachten ongeveer gelijk verdeeld is. Omdat in veel culturen een man zijn emoties niet mag tonen, is hoogsensitiviteit bij jongens en mannen nog relatief onbekend.

Elaine Aron heeft een wetenschappelijk onderbouwde vragenlijst opgesteld. Deze Amerikaanse psychologe is de grondlegster van de term HSP. Maar de resultaten van deze test zijn vaak voor meerdere uitleg vatbaar. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat je overgevoelig bent geworden na een chronische stressperiode. Dit onderscheid kun je niet uit deze test halen. Ook is het mogelijk dat wanneer je veelvuldig positief hebt geantwoord in deze test, dat je profiel past binnen een bepaalde psychische stoornis.

Er zitten duidelijke verschillen tussen deze persoonlijkheden, maar die komen niet uit de resultaten van de test naar boven. Je scoort vooral hoog als je veel last hebt van zintuigelijke prikkels; maar hoogsensitiviteit is veel meer dan dat.

Om erachter te komen of je hoogsensitief bent, adviseer ik jou om een persoonlijke afspraak te maken.

In de wetenschappelijke onderzoeken naar hoogsensitiviteit in Amerika en Canada, zijn hersenscans gemaakt. Ook is er gedegen onderzoek van hersenstudies tot aan genetische analyses. Uit deze onderzoeken blijkt dat bij de zuivere hoogsensitieve personen bij verwerking van emoties of gebeurtenissen meer gebieden in de hersenen worden geactiveerd, dan bij de niet hoogsensitieve personen. Uit de onderzoeken blijkt dat hoogsensitieve personen over een zeer gevoelig zenuwstelsel te beschikken.

Hoogsensitieve mensen geven aan dat ze eerder huilen. Doordat een hoogsensitief persoon informatie veel grondiger verwerkt en gedetailleerd beleeft, ontstaan meer emoties dan bij een persoon die niet diepgaand verwerkt. Dit betekent overigens niet, dat een hoogsensitief persoon altijd labiel of overdreven emotioneel is. Een hoogsensitieve therapeut zie je ook eerder een traan laten vallen, zonder dat ze zelf verdrietig is; zij (of hij) ervaart de emotie van de ander gedetailleerd en diepgaand.

Bianca Acevedo laat in haar onderzoek zien, dat hoogsensitieve personen meer activering vertonen in de gebieden van onze hersenen, die worden geassocieerd met empathie. In meerdere onderzoeken over empathie werd bij hoogsensitieve personen een hogere activering in bepaalde hersengebieden aangetoond. HSP wenden deze empathie ook in een grotere mate aan in contact met hun partners en emoties van onbekenden.

Voor HSP lijkt het geen keuze om sensitief te zijn. HSP nemen onbewust hoogsensitief waar. De fijnmazige wijze van waarnemen kan niet worden uitgezet.  Daardoor kunnen ze ook ongemerkt overprikkeld geraken. Je kunt wel leren om met externe prikkels om te gaan, waarbij je je talent leert in te zetten als kracht in plaats van als klacht.

Jazeker. Veel mensen zijn heel sensitief zonder klachten. Zij herkennen zich in het begrip hoogsensitiviteit, maar hebben er geen last van. Als iemand opgroeit met acceptatie van en waardering voor zichzelf, dan zal deze persoon ook eerder rekening houden met zichzelf en gemakkelijker keuzes maken vanuit een sensitieve grondhouding.

Hoogsensitiviteit heeft niet alleen te maken met scherpe zintuigen en snel overspoeld raken door te veel prikkels, maar gaat ook over de gevoeligheid door diepgaande verwerking. Door de neiging diep door te denken over wat er gebeurd is, hebben ze ongewone bespiegelingen en brengen ze de gevolgen van het eigen gedrag achteraf nog eens nauwgezet in kaart. Hierdoor ontwikkelen zij complexere emotionele schema’s en sterkere emotionele reacties. De onzekerheid en het doordenken over het eigen gedrag, maakt dat HSP vaak een laag gevoel van eigenwaarde hebben,  verlegenheid kennen en een grote mate van angst voor sociale oordelen vertonen.

Uit Het onderzoek van hersenscans door Dr. Jagiellowicz, blijkt dat de gebieden van de hersenen die subtiele aanwijzingen begrijpen, meer actief zijn bij hoogsensitieven, dan bij niet sensitieven. Dit onderzoek toont aan, dat hoogsensitieve mensen meer opmerken van de wereld waarin we leven. Ze nemen de informatie van hun omgeving tot zich en combineren deze met andere informatie die ze gedurende hun leven hebben opgeslagen en komen daardoor op oorspronkelijke en unieke, nieuwe ideeën. Dit talent vormt de essentie van creativiteit. Niet alle creatieve mensen zijn per definitie hoogsensitief, maar dit kenmerk draagt zeker bij aan hun creativiteit.

Hoogsensitieve personen beschikken over een persoonlijkheidskenmerk, waardoor ze in staat zijn om veel informatie uit hun omgeving op te nemen, zoals subtiele details en non-verbale informatie. Dit wordt niet alleen waargenomen, maar ook nog eens diepgaand verwerkt. Overprikkeling als gevolg van de grote hoeveelheid informatie, die wordt opgenomen, vormt een grote valkuil voor HSP. Een tweede grote valkuil is de verhoogde kwetsbaarheid voor overprikkeling en emotionaliteit, veroorzaakt door de diepgaande verwerking van de opgenomen informatie.

Ja, hoogsensitiviteit is hetzelfde als hooggevoeligheid. In 2018 is er een gezamenlijk besluit genomen over deze termen door een groep die zich voornamelijk bezighoudt met hoogsensitiviteit.

Hooggevoeligheid (ook wel genoemd hoogsensitiviteit) en overgevoeligheid worden vaak door elkaar gebruikt, maar zijn niet hetzelfde. Een belangrijk verschil is dat het bij hoogsensitiviteit gaat over de hoeveelheid prikkels die binnenkomt in de hersenen en bij overgevoeligheid gaat het over de emotionele reactie.

Lees meer over het verschil tussen hoogsensitiviteit en overgevoeligheid in mijn Blog.

Jazeker, hoogsensitieve personen zijn zelfs geschikte (people-)managers. Voor een HSP is het wel van belang, dat er sprake is van een ‘gezonde’ werkomgeving. Politiek gedoe, vriendjespolitiek, onrechtvaardigheid, overprikkelende ruimtes zijn niet bevorderend voor een hoogsensitief persoon. Hier zal een hoogsensitieve meer last van ondervinden dan een niet hoogsensitieve. Indien de werkomgeving gunstig is, dan is een hoogsensitieve die persoon die net iets meer zal doen, zich verantwoordelijk voelt, prosociaal gedrag vertoont, creatief is (ziet meerdere mogelijkheden) en een innovator voor het bedrijf.